در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی، همواره خطرات پیش‌بینی‌ناپذیری وجود دارد که می‌تواند باعث خسارت‌های مالی سنگینی شود. از این رو، استفاده از بیمه‌ای جامع و تخصصی برای پوشش این ریسک‌ها ضروری است. بیمه تمام‌خطر پروژه‌های ساختمانی (Construction All Risks یا CAR)، یکی از پرکاربردترین انواع بیمه‌های مهندسی است که تمامی خطرات احتمالی در حین ساخت را تحت پوشش قرار می‌دهد. این بیمه نه‌تنها به نفع کارفرما و پیمانکار است، بلکه نقش کلیدی در امنیت سرمایه‌گذاری پروژه‌ها دارد. در ادامه با پوشش‌های اصلی، شرایط، مزایا و نکات مهم این بیمه آشنا خواهید شد. با مجله تاراز همراه باشید.
بیمه تمام‌خطر ساختمانی چیست؟
بیمه تمام‌خطر ساختمانی نوعی بیمه‌نامه مهندسی است که برای پوشش خسارات مالی و فیزیکی ناشی از اجرای پروژه‌های ساختمانی، عمرانی و زیرساختی صادر می‌شود. این بیمه از زمان شروع پروژه تا پایان کار و تحویل موقت یا دائم ادامه دارد و تمامی حوادث ناگهانی، پیش‌بینی‌نشده و خارج از کنترل عوامل اجرایی را تحت پوشش قرار می‌دهد.
پوشش‌های اصلی بیمه تمام‌خطر ساختمانی
پوشش‌های بیمه CAR به دو دسته تقسیم می‌شوند: پوشش‌های اصلی و پوشش‌های اضافی. پوشش‌های اصلی عبارت‌اند از:
- خسارت‌های ناشی از خطرات طبیعی
مانند زلزله، سیل، طوفان، رانش زمین، صاعقه و برف و باران شدید. - خسارت‌های ناشی از خطای انسانی یا فنی
مثل اشتباهات طراحی، خطاهای اجرایی، نقص در مصالح یا تجهیزات. - آتش‌سوزی و انفجار
که ممکن است در مراحل مختلف ساخت‌وساز رخ دهد. - سرقت مصالح و تجهیزات
به‌ویژه در محیط‌های باز یا در زمان تعطیلی پروژه. - خسارت به اموال کارفرما در محل پروژه
در صورتی که به اموال یا سازه‌های موجود در محل پروژه آسیب وارد شود. - هزینه‌های پاک‌سازی محل حادثه
شامل هزینه برداشتن آوار، تمیزکاری و آماده‌سازی مجدد.
پوشش‌های اضافی (اختیاری)
در صورت نیاز و توافق با بیمه‌گر، می‌توان پوشش‌های زیر را نیز به بیمه‌نامه افزود:
- پوشش خسارت مالی و جانی به اشخاص ثالث (بیمه مسئولیت مدنی)
- پوشش وقفه در کار و تأخیر در بهره‌برداری
- پوشش ابزار و ماشین‌آلات ساختمانی
- پوشش کارگران و پرسنل پروژه (در قالب بیمه حوادث یا مسئولیت کارفرما)
- پوشش هزینه‌های حمل و نصب تجهیزات سنگین
چه پروژه‌هایی تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرند؟
تقریباً تمامی پروژه‌های عمرانی و ساختمانی، مانند موارد زیر می‌توانند تحت پوشش بیمه تمام‌خطر قرار گیرند:
- ساخت ساختمان‌های مسکونی و اداری
- پروژه‌های عمرانی مثل پل، تونل، سد
- راه‌سازی و پروژه‌های زیرساختی
- سازه‌های صنعتی مانند کارخانه‌ها و سیلوها
مدت زمان بیمه تمام‌خطر پروژه‌های ساختمانی
مدت این بیمه‌نامه از تاریخ شروع عملیات اجرایی (بر اساس قرارداد یا صورت‌جلسه) آغاز می‌شود و تا پایان عملیات ساخت‌وساز و تحویل پروژه ادامه دارد. در بسیاری از موارد، بیمه‌گر یک دوره تضمین یا نگهداری پس از تحویل موقت نیز در بیمه‌نامه لحاظ می‌کند.
مزایای استفاده از بیمه تمام‌خطر ساختمانی
- افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران و کارفرما
- کاهش ریسک‌های مالی ناشی از حوادث غیرمنتظره
- حفظ اعتبار پیمانکار در پروژه‌های آتی
- دسترسی بهتر به تسهیلات بانکی و تضمین‌های قراردادی
- الزامی بودن در بسیاری از مناقصات دولتی و خصوصی
چه کسانی می‌توانند این بیمه را تهیه کنند؟
- کارفرمای پروژه: برای محافظت از سرمایه و تأمین هزینه‌های احتمالی
- پیمانکار اصلی: برای کاهش ریسک حرفه‌ای و حفظ اعتبار کاری
- مشاور پروژه: برای محافظت از مسئولیت‌های فنی خود
- حتی در برخی موارد، تأمین‌کنندگان مالی (بانک‌ها) خواستار این بیمه هستند.
مدارک لازم برای دریافت بیمه تمام‌خطر پروژه
برای صدور این بیمه‌نامه، معمولاً به مدارک زیر نیاز است:
- مشخصات کامل پروژه (نوع، متراژ، مکان، زمان اجرا و هزینه)
- نقشه‌های اجرایی یا کلی طرح
- قرارداد پیمانکاری یا فهرست بهای پروژه
- مشخصات پیمانکار، مشاور و کارفرما
- اطلاعات بیمه‌های دیگر مرتبط (مثلاً بیمه مسئولیت، حوادث، درمان پرسنل و…)
بیمه تمام‌خطر پروژه‌های ساختمانی ابزاری مطمئن برای مدیریت ریسک در پروژه‌های عمرانی است. با این بیمه می‌توان از بروز خسارات سنگین مالی ناشی از حوادث طبیعی، انسانی یا فنی جلوگیری کرد. پوشش‌های جامع و قابل انعطاف این بیمه باعث شده است که امروزه به یک نیاز حیاتی در تمامی پروژه‌های عمرانی تبدیل شود. اگر در حال اجرای پروژه‌ای هستید یا به دنبال شرکت در مناقصه‌ای بزرگ هستید، حتماً به داشتن این بیمه توجه ویژه داشته باشید.