در پروژه‌های پیمانکاری، به‌ویژه پروژه‌های ساختمانی، ایمنی نیروی انسانی و مسئولیت‌های قانونی کارفرما اهمیت زیادی دارد. در همین راستا، انواع مختلف بیمه‌ها برای پوشش حوادث و مسئولیت‌های احتمالی تعریف شده‌اند. اما بیمه مسئولیت در قبال کارکنان و بیمه حوادث انفرادی دو بیمه‌ی رایجی هستند که بسیاری از پیمانکاران آن‌ها را به اشتباه معادل هم تلقی می‌کنند. در حالی که این دو بیمه در تعریف، تعهدات، محدوده پوشش و قوانین مرتبط، تفاوت‌های مهمی دارند. در ادامه این مقاله، به‌صورت کامل و به زبان ساده تفاوت بیمه مسئولیت و بیمه حوادث در پروژه‌های پیمانکاری را توضیح می‌دهیم. با مجله تاراز همراه باشید.
بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان چیست؟
بیمه مسئولیت کارفرما یکی از انواع بیمه‌های مسئولیت مدنی است که کارفرما را در برابر خسارات جانی یا مالی واردشده به کارکنان در حین کار تحت پوشش قرار می‌دهد.
مهم‌ترین ویژگی‌های این بیمه:
- تحت پوشش قرار دادن مسئولیت قانونی کارفرما در صورت بروز حادثه برای کارکنان.
- پرداخت غرامت فوت، نقص عضو، ازکارافتادگی و هزینه‌های درمانی بر اساس رأی مراجع قضایی یا توافق بیمه‌گر.
- لزوم ارائه این بیمه در اغلب پروژه‌های پیمانکاری برای دریافت مجوزها یا شرکت در مناقصات.
- پوشش حوادثی که در محدوده پروژه، حین کار یا حتی در مسیر رفت‌وآمد پیش بیاید (در صورت ذکر در بیمه‌نامه).
بیمه حوادث انفرادی چیست؟
بیمه حوادث انفرادی بیمه‌ای است که شخص (کارگر یا کارفرما) می‌تواند به‌صورت جداگانه برای پوشش آسیب‌های ناشی از حادثه تهیه کند؛ بدون اینکه نیازی به مقصر بودن شخص ثالث یا اثبات مسئولیت باشد.
ویژگی‌های بیمه حوادث:
- پرداخت غرامت فوت، نقص عضو و ازکارافتادگی صرفاً بر اساس گزارش حادثه، بدون نیاز به حکم دادگاه.
- معمولاً مبلغ بیمه‌نامه محدودتر از بیمه مسئولیت است.
- به‌صورت سالانه یا کوتاه‌مدت (مثلاً برای دوره اجرای پروژه) صادر می‌شود.
- اجباری نیست، اما در بسیاری از پروژه‌ها توصیه می‌شود برای کارکنانی که زیرپوشش بیمه مسئولیت نیستند.
تفاوت‌های کلیدی بیمه مسئولیت و بیمه حوادث
| موضوع | بیمه مسئولیت کارفرما | بیمه حوادث انفرادی |
|---|---|---|
| طرف قرارداد | کارفرما | فرد (یا کارفرما برای کارکنان) |
| مبنای پرداخت خسارت | اثبات مسئولیت قانونی کارفرما | صرف وقوع حادثه برای بیمه‌شده |
| الزام قانونی | در بسیاری از پروژه‌ها الزامی است | الزامی نیست، توصیه می‌شود |
| پوشش هزینه‌های درمان | دارد، طبق تعرفه و رأی مرجع قضایی | دارد، بر اساس قرارداد بیمه |
| پوشش فوت و نقص عضو | دارد | دارد |
| محدوده پوشش | در محل پروژه و حین انجام کار | بسته به نوع بیمه‌نامه (می‌تواند شبانه‌روزی باشد) |
| پوشش مسیر رفت‌وآمد | فقط در صورت درج در بیمه‌نامه | دارد (در برخی طرح‌ها) |
| خسارت به شخص ثالث | ندارد | ندارد |
| مدت‌زمان رسیدگی به خسارت | طولانی‌تر، نیازمند بررسی | سریع‌تر، بر اساس مستندات حادثه |
آیا داشتن هر دو بیمه لازم است؟
در بسیاری از پروژه‌های بزرگ و با ریسک بالا، توصیه می‌شود کارفرما هم بیمه مسئولیت مدنی در قبال کارکنان را تهیه کند و هم بیمه حوادث انفرادی را برای کارگران یا نیروهای پیمانکار فرعی در نظر بگیرد. این موضوع هم امنیت جانی کارکنان را تضمین می‌کند و هم کارفرما را در برابر هزینه‌های احتمالی دعاوی حقوقی و جزایی محافظت خواهد کرد.
نکات مهم در انتخاب بیمه مناسب برای پروژه پیمانکاری
- نوع پروژه و سطح خطرات آن را در نظر بگیرید (مثلاً پروژه ساختمانی بلندمرتبه در مقایسه با فضای سبز شهری).
- تعداد نیروهای فعال و نوع قراردادهای آن‌ها (رسمی، پیمانکار فرعی، روزمزد و…) مهم است.
- پوشش‌های خاصی مثل آتش‌سوزی، سقوط از ارتفاع، حوادث در مسیر رفت‌وآمد و… باید در بیمه‌نامه قید شود.
- انتخاب بیمه‌گر معتبر با تجربه در پروژه‌های عمرانی مزیت مهمی است.
در پروژه‌های پیمانکاری، داشتن پوشش بیمه‌ای مناسب نه‌تنها از نظر قانونی ضروری است، بلکه نقش مهمی در حفظ سرمایه انسانی و کاهش ریسک‌های مالی ایفا می‌کند. بیمه مسئولیت مدنی و بیمه حوادث، هر کدام کاربرد خاص خود را دارند و جایگزین یکدیگر نیستند. برای انتخاب بهترین ترکیب بیمه‌ای، مشورت با متخصصان بیمه یا مشاوران حقوقی باتجربه ضروری است.
اگر نیاز به دریافت مشاوره برای تنظیم و خرید بیمه پروژه خود دارید، تیم حقوقی و ثبت تاراز همراه شماست.